رفلاكس معده در نوزادان

رفلاكس معده نوزاد يكي از مشكلات زمان شيرخوارگي اوست. در اين هنگام شيري كه نوزاد قورت داده ( چه شير مادر و چه شير خشك ) ، دوباره در مري بالا آمده يا به دهان بر ميگردد. نوزادان هم مانند بزرگسالان اسيد معده دارند كه به هضم غذا كمك مي‌كند. همانطور كه بزرگسالان دچار سوزش معده و ترش كردن مي شوند، نوزادان هم اين مشكل را خواهند داشت. البته اين مشكل در نوزاد بسيار عادي است و جاي نگراني وجود ندارد. مگر اينكه بالا آوردن نوزاد بيش از حد باشد. در اين بخش از مجله پزشكي آسان طب درباره نشانه هاي رفلاكس معده نوزاد و روشهاي درمان آن اطلاعاتي را تقديم مي كنيم.

رفلاكس معده نوزاد

علت رفلاكس معده نوزاد، كامل نشدن رشد دريچه معده به مري است. اين دريچه بافتي شبيه مري دارد كه وارد معده مي شود و هنگام استراحت از ورود مواد غذايي به مري جلوگيري مي كند. نوزادان در نتيجه رفلاكس، شيري كه خورده‌اند را بالا مي‌آورند يا چندين بار استفراغ‌ مي‌كنند. حتي سرفه و سكسكه هم از نشانه هاي رفلاكس معده است.

نشانه هاي رفلاكس معده نوزاد

• آروغ يا سكسكه متوالي
• آبريزش كم يا شديد بيني
• مشكلات بلعيدن و عق زدن
• عفونت مكرر گوش و احتقان سينوس
• بوي بد دهان/ بوي اسيدي
• تحريك پذيري و درد، جيغ زدن ناگهاني كودك در خواب، گريه كردن ناگهاني و خواب ناآرام.
• سرفه هاي شبانه و در موارد شديد  مشكلات تنفسي، مانند آسم، برونشيت و ذات الريه .
• احساس بوي اسيد يا ترشيدگي در پوشك بچه كه با مدفوع شل همراه است.
• عادات بد خوابيدن، كه معمولا با به شكل طاق در آوردن گردنشان در طول يا بعد از غذاخوردن شروع مي شود.
• بچه ها در بدنشان گاز زيادي دارند و برايشان سخت است كه بعد از خوردن غذا آروغ بزنند.
• ترش كردن بيش از حد شير (پنير كردن شير) و استفراغ
• نپذيرفتن غذا و يا خوردن بيش از حد براي آرامش

راههاي كاهش رفلاكس معده نوزاد

•  بعد از خوردن شير نوزاد را بنشانيد و صبر كنيد تا آروغ بزند. براي بهتر آروغ زدن پشت او را آرام مالش دهيد.
• در فواصل معين و وعده هاي كم حجم به كودك شير بدهيد.
•  دادن شير مادر بهترين غذا براي آن ها بوده و خطر رفلاكس اسيد را كاهش مي دهد.
•  اگر نوزادتان شبانه رفلكس اسيد مي كند، قسمت بالاي تخت يا بالش بچه را 30 درجه بالا ببريد.
•  اگر كودك آروغ زده و نيم ساعت از خوردن غذايش گذشته مي تواند روي شكم دراز بكشد.
•  در محيط آرام به بچه هايتان غذا بدهيد.

اگر حس كرديد بالا آوردن نوزاد خيلي زياد و مشكوك است حتما به پزشك او را نشان دهيد.

درمان رفلاكس معده نوزاد

در اين قسمت روشهاي درمان رفلاكس معده نوزاد را براي شما آماده كرده ايم. اما تاكيد ميكنيم قبل از اين روشها مخصوصا روشهاي خوراكي حتما با پزشك مشورت كنيد.

1- خوابيدن:

حالت خوابيدن و زمان خوابيدن نوزاد در درمان رفلاكس معده نوزاد تاثير گذار است. براي اينكار كافيست زير سر نوزاد را بلند كرده يا زاويه تخت را سي درجه بالاتر بياوريد. هنگامي كه قسمت بالاتنه نوزاد بالاتر است، نيروي جاذبه مانع از برگشت محتويات معده به مري مي شود. همچنين مي توان نوزاد را به بغل خواباند.

نكته ديگري كه بايد به آن توجه كنيد آنست كه در حالت خوابيده به نوزاد شير ندهيد. بهتر است او را در حال نشسته قرار دهيد و بلافاصله بعد از غذا خوردن او را نخوابانيد. بعد از غذا خوردن حداقل نيم ساعت او را بنشانيد.

2- ماساژ درماني:

ماساژ درماني منظم به درمان رفلاكس معده نوزاد و عملكرد بهتر سيستم گوارشي و تنفسي نوزاد كمك مي كند.

عصب واگ در مغز نقش كنترل سيستم گوارشي و تنفسي را برعهده دارد. ماساژ دادن اين عصب را تحريك كرده و باعث عملكرد بهتر آن مي شود.

براي ماساژ دادن نوزاد ، او را در حالت خوابيده قرار دهيد. سپس روي شكم او مقداري روغن نارگيل يا زيتون قرار دهيد.

شكم را به مدت سه تا چهار دقيقه در چهت عقربه هاي ساعت ماساژ دهيد. بعد دو دقيقه پشت را ماساژ دهيد.

البته بعد غذا خوردن نبايد او را ماساژ دهيد.

3- ورزش:

– براي كنار آمدن نوزاد با رفلاكس معده چند حركت ورزشي با او انجام دهيد. دوچرخه پا پيشنهاد خوبيست. براي اينكار بايد نوزاد را بخوابانيد. سپس پاهايش را به صورت خم در دست نگه داريد. حالا طوري پاهايش را تكان دهيد انگار در حال دوچرخه سواري است. اين كار را ده دقيقه انجام دهيد. فقط يادتان باشد بعد غذا خوردن اينكار را نكنيد.

4- سركه سيب:

سركه سيب به درمان رفلاكس معده نوزاد كمك مي كند. اين ماده باعث مي شود تعادل اسيد معده حفظ شده و هضم غذا راحت تر شود. براي اينكار كافيست يك چهارم قاشق چايخوري سركه سيب تصفيه نشده را داخل آب ولرم بريزيد.چند قاشق پر در فاصله زماني هاي منظم به نوزاد بدهيد. براي نوزاد بالاي يك سال، اگر دوست داشتيد عسل هم در محلول بريزيد.

5- روغن نارگيل:

 روغن نارگيل به كاهش التهاب ناشي از رفلاكس معده نوزاد كمك كرده و از بالا اوردن شير نوزاد جلوگيري مي كند. شما بايد نصف قاشق چايخوري روغن نارگيل را به نوشيدني گرم بيفزاييد و روزي دو تا سه بار به نوزاد بدهيد. مادرها هم روزي دو قاشق غذاخوري روغن نارگيل بخورند.

6- بابونه:

يك روش ديگر براي درمان رفلاكس معده نوزاد و جلوگيري از بالا آوردن نوزاد استفاده از بابونه است. براي اينكار بايد نصف قاشق چايخوري گل خشك بابونه را در آب داغ بريزيد. سپس پنج تا ده دقيقه روي آن را بپوشانيد. بعد از اينكه سرد شد در طول روز يك تا دو قاشق چايخوري به نوزاد بدهيد. مادران شيرده هم بهتر است روزي دو تا سه بار چاي بابونه بخورند.

7- نعناع:

نعناع باعث آرام شدن سيستم گوارشي و كاهش علائم رفلاكس معده نوزاد مي شود. براي استفاده از خواص نعناع بايد دو قطره روغن نعناع را در يك قاشق غذاخوري روغن زيتون بريزيد. شكم نوزاد را به شكل چرخشي با اين روغن ها ماساژ دهيد. اين كار را حداقل روزي دو بار انجام دهيد. همچنين مادرهاي شيرده مي توانند روزي دو تا سه بار چاي نعناع بخورند.

8- رازيانه:

هم مادر و هم نوزاد مي توانند از رازيانه استفاده كنند. يك قاشق چايخوري دانه رازيانه را در يك ليوان آب داغ بريزيد. بعد بگذاريد ده دقيقه بماند. روزي نصف تا يك قاشق چايخوري به نوزاد بدهيد.

9- زيره:

براي درمان رفلاكس معده نوزاد يك قاشق چايخوري دانه زيره را در يك ليوان آب بريزيد. بعد ليوان را به مدت پنج تا ده دقيقه بپوشانيد. صبر كنيد تا سرد شود. بعد يك تا دو قاشق چايخوري محلول را روزانه به نوزاد بدهيد.

10- رژيم غذايي مادر شيرده:

• مادرهايي كه به نوزاد شير مي دهند بايد به دقت مراقب رژيم غذايي خود باشند. محصولات لبني زياد نخوريد.
• از موادي كه حساسيت ايجاد مي كنند مانند آجيل، سويا و تخم مرغ اجتناب كنيد.
• غذاهاي تند و چرب و نوشيدني هاي گازدار و شكلات و كافئين مصرف نكنيد.
• از سيگار و الكل دوري كنيد.
• مادر بايد ماست پروبيوتيك روزانه مصرف كند تا سيستم گوارشي خود را قوي كند.
• نوشيدن آب در طول شيردهي ضروري مي باشد.

نكاتي براي درمان رفلاكس معده

• نوزاد را در معرض دود تنباكو قرار ندهيد.
• به فرزندتان غر نزنيد.
• از لباس هاي تنگ براي نوزاد خودداري كنيد.
• غذاهاي غليظ تر براي نوزاد بهتر هستند. درباره اين مسئله با پزشك مشورت كنيد.
• اگر حدس مي زنيد غذايي حساسيت ايجاد مي كند با پزشك مشورت كنيد.
•  به ياد داشته باشيد بعد از غذا دادن به نوزاد به مدت بيست تا سي دقيقه او را نخوابانيد.
• از زمين قرار دادن نوزاد بعد از شير خوردن اجتناب كنيد.
• روزي چند بار در وعده هاي كوچك به نوزاد غذا بدهيد.
• بدون مشورت با پزشك هيچ غذاي جامدي به نوزاد ندهيد.
• مراقب باشيد نوزاد بيش از حد غذا نخورد.

چه زماني رفلاكس معده نوزاد خطرناك است ؟

در اين موارد حتما به پزشك مراجعه كنيد :

•    داشتن رفلاكس‌هاي مداوم و پي‌درپي

•    بداخلاقي در طول شير نوشيدن يا پس از آن، گريه و خم كردن كمر

•    قي كردن‌هاي پي‌درپي و به مقدار زياد دست‌كم دوساعت پس از هر بار شير نوشيدن

•    امتناع از شير نوشيدن اما مكيدن پستانك (اگر استفاده مي‌كنيد)

منبع : آسان طب