همه چيز درباره داروي متفورمين

متفورمين نوعي دارو بوده كه پزشكان براي درمان افراد مبتلا به ديابت نوع 2 از آن استفاده مي‌كنند. اين دارو به همراه ساير داروها و انسولين در كاهش ميزان قند خون افراد مبتلا به اين بيماري به كار گرفته مي‌شود. پزشكان معمولا دارو متفورمين را براي بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 تجويز نمي‌كنند. متفورمين گاهي اوقات براي درمان سندرم تخمدان پلي كيستيك در زنان تجويز شده اما استفاده از آن توسط اداره غذا و داروي ايالات متحده (FDA) تاييد نشده است.

متفورمين و بررسي آن

علاقه‌مندان به مجله پزشكي آسان طب؛ ما در اين مقاله قصد داريم به بررسي و تاثير متفورمين بر وزن و همچنين نحوه استفاده از آن بپردازيم.

آيا متفورمين باعث كاهش وزن مي‌شود؟

افراد مبتلا به ديابت نوع 2 با مصرف متفورمين باعث كاهش وزن خود مي‌شوند، اما آن‌ها تنها افرادي نيستند كه از اين دارو استفاده مي‌كنند.

برخي از مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف متفورمين سبب كاهش وزن افراد خواهد شد، اما پزشكان و دانشمندان هنوز دليل اين امر را نمي‌دانند. برخي بر اين عقيده‌اند كه مصرف اين دارو، اشتها را كاهش داده و برخي ديگر چربي‌سوزي را علت اصلي آن مي‌دانند.

پزشكان تمايل دارند تغذيه و تغيير سبك زندگي خاصي را در كنار استفاده از متفورمين و ساير داروهاي ديابت نوع 2 به كار بگيرند، از اين رو، تغييرات در رژيم غذايي و شيوه زندگي نيز در صورت رعايت احتمالا موجب كاهش وزن خواهد شد.

متفورمين به تنهايي ممكن است باعث كاهش وزن گردد، اما افرادي كه اميد به از دست دادن وزن توسط متفورمين را دارند، بايد همزمان و به طور مرتب رژيم غذايي غني شده از مواد مغذي، كم كالري و ورزش را به كار بگيرند.

آيا متفورمين مي‌تواند گزينه مناسبي براي كاهش وزن باشد؟

FDA اين دارو را براي به كارگيري كاهش وزن تاييد نكرده است. با اين حال، برخي از پزشكان آن را براي افراد داراي اضافه وزن يا چاقي و همچنين ديابت نوع 2 تجويز مي‌نمايند، اما همانطور كه گفته شد اين افراد نبايد رژيم‌هاي غذايي ذكر شده و همچنين ورزش را كنار بگذارند.

لازم به ذكر است كه متفورمين يك داروي فوري معجزه‌آسا نيست، بلكه براي نتيجه گرفتن بايد آن را به تدريج و به مدت طولاني استفاده نماييد.   

نحوه چگونگي مصرف متفورمين

دوز دقيق مصرف اين دارو براي هر فرد متفاوت مي‌باشد. افراد بايد درباره دوز مناسب مصرف با پزشك صحبت كرده و عوارض جانبي پس از مصرف را از وي سوال نمايند.

در زير به برخي از توصيه‌ها و دستورالعمل‌هاي دوز مصرفي متفورمين اشاره خواهيم كرد:

دوز مصرفي دارو متفورمين بين 500 تا 1000 ميلي‌گرم است و نبايد بيش از 2500 ميلي‌گرم در روز براي بزرگسالان تجويز شود.

دوز مصرفي فرم مايع اين دارو براي بزرگسالان نيز بايد بين 5 تا 8.5 ميلي‌‌ليتر باشد و مصرف آن نبايد از 2500 ميلي‌گرم در روز تجاوز كند.

كودكان مبتلا به اين بيماري نيز معمولا دو بار در روز از 5 ميلي‌‌ليتر متفورمين استفاده مي‌كنند، اما به طور كل براي مقدار دقيق دوز مصرفي كودكان بايد حتما به پزشك مراجعه كرد.

اگر فرد مصرف متفورمين را در زمان مقرر خود از ياد برد، بايد به محض آگاه شدن آن را مصرف نمايد، اما اگر زمان مصرف دوره بعدي نزديك باشد، نيازي به اين كار نخواهد بود. توجه داشته باشيد كه دو برابر كردن دوزهاي مصرفي متفورمين به هيچ وجه توصيه نخواهد شد.

لازم به ذكر است كه فرد هميشه بايد در مورد دوز مناسب و هر گونه تغيير در دارو با پزشك خود مشورت نمايد.

اگر فردي پس از مصرف دارو متفورمين علائم زير را تجربه كند، بايد سريعا به اورژانس مراجعه نمايد.

علائم عبارتند از:

ضعف

دشواري به هنگام تنفس

خستگي

احساس سرگيجه

درد ناخوشايند و غير‌عادي

خواب آلودگي‌هاي غيرطبيعي

دل درد

حالت تهوع يا استفراغ

ضربان قلب آهسته و نامنظم

افرادي كه بيشتر در معرض خطر ابتلا به اسيدوز لاكتيك هستند نيز به شرح ذيل مي‌باشند:

مصرف كننده‌هاي الكل

افراد مبتلا به مشكلات كبدي

يكي ديگر از عوارض جانبي اين دارو كاهش چشمگير قند خون بوده كه يك مشكل جدي محسوب مي‌گردد.

اگر ميزان قند خون در افراد پايين باشد، آن‌ها در معرض برخي خطرات قرار خواهند گرفت.

خطرات عبارتند از:

تشنج

ضربه مغزي

مرگ

قند خون پايين جزو عوارض جدي تلقي شده، بنابراين بايد براي جلوگيري، بلافاصله نسبت به درمان آن اقدام كرد. درمان شامل مصرف 15 تا 20 گرم گلوكز خواهد بود كه اين ميزان را مي‌توان از طرق مختلف از جمله مصرف نوشيدني‌هاي شيرين و آب نبات به دست آورد.

علائم قند خون پايين شامل موارد زير خواهد بود:

خواب آلودگي

تحريك پذيري

سر درد

ضعف

سرگيجه

گرسنگي

افزايش ضربان قلب

عرق كردن

برخي ديگر از عوارض جانبي كه ممكن است به دليل متفورمين ايجاد شده و فردي باشد نيز در برگيرنده موارد زير است:

باد شكم

اسهال

حالت تهوع

سوزش سر دل

دل درد

راه‌هاي بسياري براي از دست دادن وزن بدون استفاده از دارو متفورمين وجود دارد كه اكثر آن‌ها شامل تغذيه مناسب و سبك زندگي خواهد بود.

موارد زير مي‌تواند منجر به كاهش وزن افراد چاق شود:

يك رژيم غذايي سالم با توجه به مصرف فراوان ميوه‌ها و سبزيجات غيرنشاسته‌اي

حداقل 30 دقيقه تمرينات قلبي عروقي به مدت 5 بار در هفته

تمرينات قدرتي براي ساخت عضلات

نوشيدن مقدار زيادي آب

كاهش ميزان شيريني‌جات و قند

داشتن خواب كافي

كمك گرفتن از دوستان و خانواده

در برخي شرايط كه افراد بسيار چاق هستند و روش‌هاي پيشنهادي ذكر شده براي آنان جوابگو نباشد، عمل جراحي لازم است.

چه موقع بايد به پزشك مراجعه كنيم؟

هر فردي كه مبتلا به چاقي يا اضافه وزن باشد و در صدد كاهش وزن خود برآيد، بايد در اين زمينه با پزشك مشورت كند. پزشك به فرد توصيه‌هاي لازم را ارائه داده تا فرد بتواند با آسودگي خيال شروع به كاهش وزن خود نمايد.

فردي كه سعي در انجام كاهش وزن داشته، اما در اين كار موفق نشده نيز بايد به پزشك مراجعه كند. افراد مبتلا به ديابت يا ديابت نوع 2 نيز بايد مرتبا تحت نظر پزشك قرار بگيرند.

نگاهي اجمالي

مصرف متفورمين عموما براي افراد مبتلا به ديابت نوع 2 تجويز شده تا به آن‌ها در كنترل قند خون كمك نمايد. استفاده از اين دارو براي كاهش وزن نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد، اما محققان هنوز اين موضوع را تاييد نكرده‌اند. افرادي كه مبتلا به ديابت نوع 2 نيستند نيز، احتمالا به دنبال روش‌هاي سنتي براي از دست دادن وزن خود از طريق رژيم غذايي، ورزش و يا انواع داروها مي‌باشند.

منبع: آسان طب